Z dniem 1 września 2019 r. weszły w życie przepisy wprowadzające egzamin zawodowy, do którego obowiązuje nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 16 maja 2019 r.
Dla osób, które kształciły się wg podstawy programowej obowiązującej od 1 września 2012 r., przeprowadzany jest egzamin w formule 2012.
Dla osób, które kształciły się wg podstawy programowej obowiązującej od 1 września 2017 r., przeprowadzany jest egzamin w formule 2017.
Dla osób, które kształcą się lub kształciły wg podstawy programowej obowiązującej od 1 września 2019 r., przeprowadzany jest egzamin w formule 2019.

Najważniejsze zmiany w formule 2019 egzaminu w odniesieniu do egzaminów przeprowadzanych w formułach 2012 i 2017 to:
- inne podstawy programowe, a tym samym inne kwalifikacje oraz zawody, w których przeprowadzany jest egzamin,
- obowiązkowość egzaminu dla uczniów i słuchaczy – nieprzystąpienie do egzaminu skutkuje nieotrzymaniem świadectwa ukończenia danego roku szkolnego lub semestru,
- część pisemna egzaminu przeprowadzana wyłącznie przy komputerze, za wyjątkiem osób wnioskujących o dostosowanie warunków przeprowadzania egzaminu,
- jawność zadań w części praktycznej egzaminu we wskazanych kwalifikacjach.

PRZYSTĘPOWANIE DO EGZAMINU
Egzamin zawodowy wg podstawy programowej kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 2019 r. jest przeprowadzany dla:
- uczniów, którzy rozpoczęli kształcenie po 1 września 2019 r.
- absolwentów szkół, którzy rozpoczęli naukę nie wcześniej ‎niż 1 września 2019 r.
- osób, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy organizowany po 1 września 2020 r.,
- osób dorosłych, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych
- osób przystępujących do egzaminu eksternistycznego zawodowego, które po 1 stycznia 2021 r. po raz pierwszy złożą wniosek o dopuszczenie do egzaminu.
Do egzaminu zawodowego wg podstawy programowej kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego z 2019 r:
1. przystępują uczniowie branżowych szkół I stopnia niebędący młodocianymi pracownikami oraz uczniowie będący młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy niebędącego rzemieślnikiem
2. przystępują uczniowie techników oraz słuchacze branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych,
3. mogą przystąpić uczniowie branżowych szkół I stopnia będący młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy będącego rzemieślnikiem
4. mogą przystąpić absolwenci branżowych szkół I stopnia, branżowych szkół II stopnia, techników i szkół policealnych
5. mogą przystąpić absolwenci szkół ponadgimnazjalnych: zasadniczych szkół zawodowych i techników
6. mogą przystąpić osoby, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy
7. mogą przystąpić osoby dorosłe, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych, o których mowa odpowiednio w art. 53c i art. 53d ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1265, z późn. zm.), jeżeli program przyuczenia do pracy uwzględniał wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego lub podstawie programowej kształcenia w zawodach,
8. mogą przystąpić osoby spełniające warunki dopuszczenia do egzaminu eksternistycznego zawodowego

Uwaga. W przypadkach 1) i 2) nieprzystąpienie do egzaminu skutkuje nieotrzymaniem świadectwa ukończenia danego roku szkolnego lub semestru.
Dyrektor szkoły informuje uczniów i słuchaczy (uczniów branżowych szkół I stopnia niebędących młodocianymi pracownikami, uczniów będących młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy niebędącego rzemieślnikiem oraz uczniów techników oraz słuchaczy branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych) o obowiązku przystąpienia do egzaminu zawodowego odpowiednio w danym roku szkolnym lub danym semestrze.

CO SPRAWDZA EGZAMIN ZAWODOWY?
Egzamin zawodowy jest ‎formą oceny poziomu opanowania ‎przez osoby wiadomości i umiejętności z zakresu ‎jednej kwalifikacji wyodrębnionej w ‎zawodzie, ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego.
Egzamin zawodowy jest przeprowadzany na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego.
Centralna Komisja Egzaminacyjna publikuje informatory dotyczące egzaminu ‎zawodowego, które zawierają m.in. ‎przykładowe pytania i ‎zadania egzaminacyjne.

DO KIEDY MOŻNA SIĘ ZGŁOSIĆ NA EGZAMIN?
Uczniowie, słuchacze, absolwenci, osoby, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy, składają deklaracje przystąpienia nie później niż do:
a) dnia 15 września – jeżeli przystępują do egzaminu zawodowego, którego termin główny został określony w komunikacie, między 2 listopada a 28 lutego danego roku szkolnego;
b) dnia 7 lutego – jeżeli przystępują do egzaminu zawodowego, którego termin główny został określony w komunikacie, między 1 kwietnia a 31 sierpnia danego roku szkolnego.
Osoby uczestniczące w kwalifikacyjnym kursie zawodowym, który kończy się nie później niż na sześć tygodni przed pierwszym dniem terminu głównego egzaminu zawodowego, również składają deklarację nie później niż do:
a) dnia 15 września – jeżeli przystępują do egzaminu zawodowego, którego termin główny został określony w komunikacie, między 2 listopada a 28 lutego danego roku szkolnego;
b) dnia 7 lutego – jeżeli przystępują do egzaminu zawodowego, którego termin główny został określony w komunikacie, między 1 kwietnia a 31 sierpnia danego roku szkolnego.
Natomiast osoby przystępujące do egzaminu w trybie eksternistycznym składają wniosek o ‎dopuszczenie do egzaminu do 7 lutego (jeśli zamierzają przystąpić do egzaminu w danym ‎roku) lub do 15 września (jeśli zamierzają przystąpić w roku kolejnym).‎

JAK WYGLĄDA EGZAMIN ZAWODOWY?‎
Egzamin zawodowy składa się z części pisemnej i części praktycznej.
Część pisemna jest przeprowadzana w formie testu pisemnego z wykorzystaniem elektronicznego systemu przeprowadzania egzaminu zawodowego – tj. przy komputerze.
Część pisemna trwa 60 minut i przeprowadzana jest w formie testu składającego się z 40 zadań zamkniętych zawierających cztery odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
Dla osób, które wymagają dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu, egzamin może odbyć się z wykorzystaniem arkusza egzaminacyjnego w postaci wydrukowanej.
Część praktyczna egzaminu zawodowego polega na wykonaniu zadania lub zadań egzaminacyjnych, których rezultatem jest wyrób, usługa lub dokumentacja. Część praktyczna trwa nie krócej niż 120 minut i nie dłużej niż 240 minut i jest ‎‎przeprowadzana w formie testu praktycznego, polegającego na wykonaniu przez zdającego ‎‎zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym na stanowisku ‎‎egzaminacyjnym. Czas trwania części praktycznej egzaminu zawodowego dla konkretnej ‎kwalifikacji określony ‎jest w informatorze.‎ Dodatkowo na zapoznanie się z treścią zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu ‎egzaminacyjnym ‎oraz z wyposażeniem stanowiska egzaminacyjnego zdający ma 10 minut, ‎których nie wlicza ‎się do czasu trwania części praktycznej egzaminu zawodowego.

JAKI DOKUMENT OTRZYMUJE SIĘ PO ZDANIU EGZAMINU?
Zdający, który zdał egzamin zawodowy w danym zawodzie, otrzymuje ‎‎certyfikat kwalifikacji zawodowej, wydany przez komisję okręgową. Osoba, która posiada ‎‎certyfikaty kwalifikacji zawodowej ‎potwierdzające wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w ‎danym zawodzie oraz posiada ‎odpowiedni poziom wykształcenia, otrzymuje dyplom zawodowy. Do dyplomu ‎zawodowego dołącza się ‎Europass – Suplement do Dyplomu ‎ Zawodowego, który stanowi uzupełnienie informacji zawartych ‎w dyplomie i ma za zadanie ułatwić ich lepsze zrozumienie, przede wszystkim przez ‎pracodawców i instytucje zagraniczne.
Dyplomy i suplementy do dyplomów wydają okręgowe komisje egzaminacyjne.
Zdający, który nie zdał egzaminu zawodowego, otrzymuje informację o wynikach.

CZY ZA PRZYSTĄPIENIE DO EGZAMINU JEST POBIERANA OPŁATA?
Egzamin jest bezpłatny dla uczniów i słuchaczy.

Odpłatność za egzamin (podstawa prawna Rozporządzenie MEN z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie § 52 (Formuła 2012), Rozporządzenie MEN z dnia 28 sierpnia 2019 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu zawodowego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie § 113 (Formuła 2017) i § 56 (Formuła 2019) rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania § 11 (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2010 z późn. zm.) oraz Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2024 r. poz.750, z późn. zm.) dotyczy:
 Młodocianych pracowników
 Absolwentów szkół, absolwentów KKZ przystępujących do egzaminu lub jego części po raz trzeci i kolejny
 Osób dorosłych, które ukończyły praktyczną naukę zawodu lub przyuczenie do zawodu
 Osób przystępujących do egzaminu eksternistycznego.

Wysokość opłat za egzamin:

Według stanu na dzień 20 marca 2025 r. opłata wynosi 341,61 zł
W przypadku tylko jednej części egzaminu opłata wynosi:
 w przypadku części pisemnej – 113,87 zł (1/3 wysokości opłaty),
 w przypadku części praktycznej –227,74 zł (2/3 wysokości opłaty).
Dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej ustala i publikuje na swojej stronie internetowej wysokość opłaty. Informacje dot. zasięgu terytorialnego OKE są dostępne pod adresem: www.cke.gov.pl
w odnośniku Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.

JAKIE WARUNKI NALEŻY SPEŁNIĆ, ABY ZDAĆ EGZAMIN?
Aby zdać egzamin zawodowy, należy uzyskać:‎
1. ‎z części pisemnej – co najmniej 50% punktów możliwych do uzyskania (czyli minimum ‎‎20 punktów), oraz‎ ‎
2. z części praktycznej – co najmniej 75% punktów możliwych do uzyskania. ‎
Wynik egzaminu zawodowego ustala i przekazuje komisja okręgowa.

CZY OSOBY ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI, W TYM NIEPEŁNOSPRAWNE, MOGĄ ‎PRZYSTĄPIĆ DO EGZAMINU ZAWODOWEGO, KTÓRY BĘDZIE DOSTOSOWANY DO ICH ‎POTRZEB ORAZ MOŻLIWOŚCI?
Tak. Dostosowanie warunków egzaminu zawodowego – na podstawie ‎‎odpowiednich dokumentów – przysługuje osobom:‎
1. niesłyszącym
2. słabosłyszącym
3. słabowidzącym
4. z niepełnosprawnością ruchową i z czasową niesprawnością rąk
5. z afazją
6. z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
7. z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera
8. z chorobami przewlekłymi
9. chorym lub niesprawnym czasowo
10. ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się
11. z niedostosowaniem społecznym lub zagrożeniem niedostosowaniem społecznym
12. które znalazły się w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej
13. które mają trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą
14. z zaburzeniami komunikacji językowej.

Dla ucznia, słuchacza albo absolwenta, o którym mowa w ww. pkt. 1-14, nie przygotowuje się odrębnych arkuszy egzaminacyjnych.
Dostosowanie warunków i formy egzaminu zawodowego – na podstawie ‎‎odpowiednich dokumentów – przysługuje niewidomym.
Szczegółowe sposoby dostosowania są wymienione w komunikacie dyrektora CKE, który publikowany jest nie później niż do 20 sierpnia roku szkolnego, poprzedzającego rok szkolny, w którym jest przeprowadzany egzamin zawodowy.

CZY ŚWIADECTWA KWALIFIKACJI I CERTYFIKATY KWALIFIKACJI ZAWODOWEJ MOŻNA ŁĄCZYĆ, ABY OTRZYMAĆ DYPLOM ZAWODOWY?
Tak. Dla zdających, którzy zdali egzaminy zawodowe ze wszystkich kwalifikacji (wszystkie według formuły 2019) wyodrębnionych w danym zawodzie, dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej ustala końcowy wynik egzaminów zawodowych.
Dla przypadków zdania egzaminów ze wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, ale w różnych formułach egzaminu, np. 2012, 2017 i 2019 ma zastosowanie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowe z dnia 30 sierpnia 2019 r. w sprawie warunków, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o uzyskanie dyplomu zawodowego albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
(Dz.U. 2019 r. poz. 1731 z późn. zm.).

KIEDY PRZEPROWADZANY JEST EGZAMIN ZAWODOWY?
Szczegółowy harmonogram publikowany jest w Komunikacie dyrektora CKE.